Aupachchhandasika

Aus Yogawiki

Aupachchhandasika (Sanskrit: औपच्छन्दसिक aupacchandasika adj. u. n.) dem Veda (Chhandas) gemäß, im Einklang mit dem Veda, vedisch; ein bestimmtes Metrum.

Das Versmaß Aupachchhandasika

Das Aupachchhandasika ist eine Kombination aus silbenzählenden (Varnika) und morenzählenden (Matrika) Metren.

Das Aupachchhandasika besteht aus 4 Versvierteln (Pada) zu jeweils 11 Silben (Pada a, c) bzw. 12 Silben (Pada b, d).

Die Besonderheit des Aupachchhandasika besteht darin, dass in jedem Pada die Anzahl der Silben (Akshara) insgesamt geregelt ist (11 bzw. 12 Silben), als auch die Anzahl der Matras (6 bzw. 8) und deren Verteilung auf 5 bzw. 6 Silben im ersten Teil eines jeden Versviertels.

Struktur des Aupachchhandasika

Der erste Teil von Pada a und c besteht jeweils aus 5 Silben zu 6 Matras in der Folge υ υ – υ υ .

Der erste Teil von Pada b und d besteht jeweils aus 6 Silben zu 8 Matras in der Folge υ υ – – υ υ .

Der zweite Teile aller vier Pada besteht aus jeweils aus 6 Silben in der Folge – υ – υ – –, was in der Gana-Zählung ra-Gana (– υ –) und ya-Gana (υ – –) entspricht.


  • υ bedeutet: prosodisch kurz (Hrasva) bzw. leicht (Laghu), auch: ल la
  • – bedeutet: prosodisch lang (Dirgha) bzw. schwer (Guru), auch: ग ga
  • | bedeutet: Zäsur (Yati)

Beispielvers mit Übersetzung und Analyse des Metrums

Der 31. Vers des ersten Kapitels (Upadesha) der Hatha Yoga Pradipika ist im Metrum Aupachchhandasika verfasst:


इति पश्चिमतानमासनाग्र्यं
पवनं पश्चिमवाहिनं करोति |
उदयं जठरानलस्य कुर्याद्
उदरे कार्श्यमरोगतां च पुंसाम् || १.३१ ||


iti paścimatānam āsanāgryaṁ
pavanaṁ paścima-vāhinaṁ karoti |
udayaṁ jaṭharānalasya kuryād
udare kārśyam arogatāṁ ca puṁsām || 1.31 ||


υ υ – υ υ | – υ – υ – – (Pada a = 6 Matras | ra-Gana – υ – ya-Gana υ – –)
υ υ – – υ υ | – υ – υ – – (Pada b = 8 Matras | ra-Gana – υ – ya-Gana υ – –)
υ υ – υ υ | – υ – υ – – (Pada c = 6 Matras | ra-Gana – υ – ya-Gana υ – –)
υ υ – – υ υ | – υ – υ – – (Pada d = 8 Matras | ra-Gana – υ – ya-Gana υ – –)

Siehe auch