Nirguna Manasa Puja

Nirguna Manasa Puja: Die Komposition der Verse der Nirguna Manasa Puja wird dem Vedanta-Gelehrten Adi Shankaracharya zugeschrieben. Sie besteht aus 33 Versen, wobei die ersten 8 die verschiedenen Fragen des Schülers darstellen und die Antworten in den restlichen 25 Versen vom Guru gegeben werden.

!!Diese Seite wird derzeit bearbeitet!!

śiṣya uvāca |

akhaṇḍe saccidānande nirvikalpaikarūpiṇi |

sthite advitīyabhāve api kathaṃ pūjā vidhīyate || 1||

pūrṇasyāvāhanaṃ kutra sarvādhārasya cāsanam. |

svacchasya pādyamarghyaṃ ca śuddhasyācamanaṃ kutaḥ || 2||

nirmalasya kutaḥ snānaṃ vāso viśvodarasya ca |

agotrasya tvavarṇasya kutastasyopavītakam || 3||

nirlepasya kuto gandhaḥ puṣpaṃ nirvāsanasya ca |

nirviśeṣasya kā bhūṣā ko alaṅkāro nirākṛteḥ || 4||

nirañjanasya kiṃ dhūpairdīpairvā sarvasākṣiṇaḥ |

nijānandaikatṛptasya naivedyaṃ kiṃ bhavediha || 5||

viśvānandayitustasya kiṃ tāmbūlaṃ prakalpyate |

svayaṃprakāśacidrūpo yo asāvarkādibhāsakaḥ || 6||

gīyate śrutibhistasya nīrājanavidhiḥ kutaḥ |

pradakṣiṇamanantasya praṇāmo advayavastunaḥ || 7||

vedavācāmavedyasya kiṃ vā stotraṃ vidhīyate |

antarbahiḥ saṃsthitasyodvāsanavidhiḥ kutaḥ || 8||

gururuvāca |

ārādhayāmi maṇisaṃnibhamātmaliṅgam

māyāpurīhṛdayapaṅkajasaṃniviṣṭam |

śraddhānadīvimalacittajalābhiṣekai\-

rnityaṃ samādhikusumairnapunarbhavāya || 9||

ayameko avaśiṣṭo asmītyevamāvāhayecchivam |

āsanaṃ kalpayetpaścātsvapratiṣṭhātmacintanam || 10||

puṇyapāparajaḥsaṅgo mama nāstīti vedanam |

pādyaṃ samarpayedvidvansarvakalmaṣanāśanam || 11||

anādikalpavidhṛtamūlājñānajalāñjalim |

visṛjedātmaliṅgasya tadevārghyasamarpaṇam || 12||

brahmānandābdhikallolakaṇakoṭyaṃśaleśakam |

pibantīndrādaya iti dhyānamācamanaṃ matam || 13||

brahmānandajalenaiva lokāḥ sarve pariplutāḥ |

acchedyo ayamiti dhyānamabhiṣecanamātmanaḥ || 14||

nirāvaraṇacaitanyaṃ prakāśo asmīti cintanam |

ātmaliṅgasya sadvastramityevaṃ cintayenmuniḥ || 15||

triguṇātmāśeṣalokamālikāsūtramasmyaham |

iti niścayamevātra hyupavītaṃ paraṃ matam || 16||

anekavāsanāmiśraprapañco ayaṃ dhṛto mayā |

nānyenetyanusandhānamātmanaścandanaṃ bhavet || 17||

rajaḥsattvatamovṛttityāgarūpaistilākṣataiḥ |

ātmaliṅgaṃ yajennityaṃ jīvanmuktiprasiddhaye || 18||

īśvaro gururātmeti bhedatrayavivarjitaiḥ |

bilvapatrairadvitīyairātmaliṅgaṃ yajecchivam || 19||

samastavāsanātyāgaṃ dhūpaṃ tasya vicintayet |

jyotirmayātmavijñānaṃ dīpaṃ sandarśayedbudhaḥ || 20||

naivedyamātmaliṅgasya brahmāṇḍākhyaṃ mahodanam |

pibānandarasaṃ svādu mṛtyurasyopasecanam || 21||

ajñānocchiṣṭakarasya kṣālanaṃ jñānavāriṇā |

viśuddhasyātmaliṅgasya hastaprakṣālanaṃ smaret || 22||

rāgādiguṇaśūnyasya śivasya paramātmanaḥ |

sarāgaviṣayābhyāsatyāgastāmbūlacarvaṇam || 23||

ajñānadhvāntavidhvaṃsapracaṇḍamatibhāskaram |

ātmano brahmatājñānaṃ nīrājanamihātmanaḥ || 24||

vividhabrahmasaṃdṛṣṭirmālikābhiralaṅkṛtam |

pūrṇānandātmatādṛṣṭiṃ puṣpāñjalimanusmaret || 25||

paribhramanti brahmāṇḍasahasrāṇi mayīśvare |

kūṭasthācalarūpo ahamiti dhyānaṃ pradakṣiṇam || 26||

viśvavandyo ahamevāsmi nāsti vandyo madanyataḥ |

ityālocanamevātra svātmaliṅgasya vandanam || 27||

ātmanaḥ satkriyā proktā kartavyābhāvabhāvanā |

nāmarūpavyatītātmacintanaṃ nāmakīrtanam || 28||

śravaṇaṃ tasya devasya śrotavyābhāvacintanam |

mananaṃ tvātmaliṅgasya mantavyābhāvacintanam || 29||

dhyātavyābhāvavijñānaṃ nididhyāsanamātmanaḥ |

samastabhrāntivikṣeparāhityenātmaniṣṭhatā || 30||

samādhirātmano nāma nānyaccittasya vibhramaḥ |

tatraiva bahmaṇi sadā cittaviśrāntiriṣyate || 31||

evaṃ vedāntakalpoktasvātmaliṅgaprapūjanam |

kurvannāmaraṇaṃ vāpi kṣaṇaṃ vā susamāhitaḥ || 32||

sarvadurvāsanājālaṃ padapāṃsumiva tyajet |

vidhūyājñānaduḥkhaughaṃ mokṣānandaṃ samaśnute || 33||

शिष्य उवाच ।

अखण्डे सच्चिदानन्दे निर्विकल्पैकरूपिणि ।

स्थिते अद्वितीयभावे अपि कथं पूजा विधीयते ॥ १॥

पूर्णस्यावाहनं कुत्र सर्वाधारस्य चासनम् ।

स्वच्छस्य पाद्यमर्घ्यं च शुद्धस्याचमनं कुतः ॥ २॥

निर्मलस्य कुतः स्नानं वासो विश्वोदरस्य च ।

अगोत्रस्य त्ववर्णस्य कुतस्तस्योपवीतकम् ॥ ३॥

निर्लेपस्य कुतो गन्धः पुष्पं निर्वासनस्य च ।

निर्विशेषस्य का भूषा को अलङ्कारो निराकृतेः ॥ ४॥

निरञ्जनस्य किं धूपैर्दीपैर्वा सर्वसाक्षिणः ।

निजानन्दैकतृप्तस्य नैवेद्यं किं भवेदिह ॥ ५॥

विश्वानन्दयितुस्तस्य किं ताम्बूलं प्रकल्प्यते ।

स्वयंप्रकाशचिद्रूपो यो असावर्कादिभासकः ॥ ६॥

गीयते श्रुतिभिस्तस्य नीराजनविधिः कुतः ।

प्रदक्षिणमनन्तस्य प्रणामो अद्वयवस्तुनः ॥ ७॥

वेदवाचामवेद्यस्य किं वा स्तोत्रं विधीयते ।

अन्तर्बहिः संस्थितस्योद्वासनविधिः कुतः ॥ ८॥

गुरुरुवाच ।

आराधयामि मणिसंनिभमात्मलिङ्गम्

मायापुरीहृदयपङ्कजसंनिविष्टम् ।

श्रद्धानदीविमलचित्तजलाभिषेकै\-

र्नित्यं समाधिकुसुमैर्नपुनर्भवाय ॥ ९॥

अयमेको अवशिष्टो अस्मीत्येवमावाहयेच्छिवम् ।

आसनं कल्पयेत्पश्चात्स्वप्रतिष्ठात्मचिन्तनम् ॥ १०॥

पुण्यपापरजःसङ्गो मम नास्तीति वेदनम् ।

पाद्यं समर्पयेद्विद्वन्सर्वकल्मषनाशनम् ॥ ११॥

अनादिकल्पविधृतमूलाज्ञानजलाञ्जलिम् ।

विसृजेदात्मलिङ्गस्य तदेवार्घ्यसमर्पणम् ॥ १२॥

ब्रह्मानन्दाब्धिकल्लोलकणकोट्यंशलेशकम् ।

पिबन्तीन्द्रादय इति ध्यानमाचमनं मतम् ॥ १३॥

ब्रह्मानन्दजलेनैव लोकाः सर्वे परिप्लुताः ।

अच्छेद्यो अयमिति ध्यानमभिषेचनमात्मनः ॥ १४॥

निरावरणचैतन्यं प्रकाशो अस्मीति चिन्तनम् ।

आत्मलिङ्गस्य सद्वस्त्रमित्येवं चिन्तयेन्मुनिः ॥ १५॥

त्रिगुणात्माशेषलोकमालिकासूत्रमस्म्यहम् ।

इति निश्चयमेवात्र ह्युपवीतं परं मतम् ॥ १६॥

अनेकवासनामिश्रप्रपञ्चो अयं धृतो मया ।

नान्येनेत्यनुसन्धानमात्मनश्चन्दनं भवेत् ॥ १७॥

रजःसत्त्वतमोवृत्तित्यागरूपैस्तिलाक्षतैः ।

आत्मलिङ्गं यजेन्नित्यं जीवन्मुक्तिप्रसिद्धये ॥ १८॥

ईश्वरो गुरुरात्मेति भेदत्रयविवर्जितैः ।

बिल्वपत्रैरद्वितीयैरात्मलिङ्गं यजेच्छिवम् ॥ १९॥

समस्तवासनात्यागं धूपं तस्य विचिन्तयेत् ।

ज्योतिर्मयात्मविज्ञानं दीपं सन्दर्शयेद्बुधः ॥ २०॥

नैवेद्यमात्मलिङ्गस्य ब्रह्माण्डाख्यं महोदनम् ।

पिबानन्दरसं स्वादु मृत्युरस्योपसेचनम् ॥ २१॥

अज्ञानोच्छिष्टकरस्य क्षालनं ज्ञानवारिणा ।

विशुद्धस्यात्मलिङ्गस्य हस्तप्रक्षालनं स्मरेत् ॥ २२॥

रागादिगुणशून्यस्य शिवस्य परमात्मनः ।

सरागविषयाभ्यासत्यागस्ताम्बूलचर्वणम् ॥ २३॥

अज्ञानध्वान्तविध्वंसप्रचण्डमतिभास्करम् ।

आत्मनो ब्रह्मताज्ञानं नीराजनमिहात्मनः ॥ २४॥

विविधब्रह्मसंदृष्टिर्मालिकाभिरलङ्कृतम् ।

पूर्णानन्दात्मतादृष्टिं पुष्पाञ्जलिमनुस्मरेत् ॥ २५॥

परिभ्रमन्ति ब्रह्माण्डसहस्राणि मयीश्वरे ।

कूटस्थाचलरूपो अहमिति ध्यानं प्रदक्षिणम् ॥ २६॥

विश्ववन्द्यो अहमेवास्मि नास्ति वन्द्यो मदन्यतः ।

इत्यालोचनमेवात्र स्वात्मलिङ्गस्य वन्दनम् ॥ २७॥

आत्मनः सत्क्रिया प्रोक्ता कर्तव्याभावभावना ।

नामरूपव्यतीतात्मचिन्तनं नामकीर्तनम् ॥ २८॥

श्रवणं तस्य देवस्य श्रोतव्याभावचिन्तनम् ।

मननं त्वात्मलिङ्गस्य मन्तव्याभावचिन्तनम् ॥ २९॥

ध्यातव्याभावविज्ञानं निदिध्यासनमात्मनः ।

समस्तभ्रान्तिविक्षेपराहित्येनात्मनिष्ठता ॥ ३०॥

समाधिरात्मनो नाम नान्यच्चित्तस्य विभ्रमः ।

तत्रैव बह्मणि सदा चित्तविश्रान्तिरिष्यते ॥ ३१॥

एवं वेदान्तकल्पोक्तस्वात्मलिङ्गप्रपूजनम् ।

कुर्वन्नामरणं वापि क्षणं वा सुसमाहितः ॥ ३२॥

सर्वदुर्वासनाजालं पदपांसुमिव त्यजेत् ।

विधूयाज्ञानदुःखौघं मोक्षानन्दं समश्नुते ॥ ३३॥