Nirguna Manasa Puja
Nirguna Manasa Puja: Die Komposition der Verse der Nirguna Manasa Puja wird dem Vedanta-Gelehrten Adi Shankaracharya zugeschrieben. Sie besteht aus 33 Versen, wobei die ersten 8 die verschiedenen Fragen des Schülers darstellen und die Antworten in den restlichen 25 Versen vom Guru gegeben werden.
!!Diese Seite wird derzeit bearbeitet!!
śiṣya uvāca |
akhaṇḍe saccidānande nirvikalpaikarūpiṇi | sthite.advitīyabhāve.api kathaṃ pūjā vidhīyate || 1|| pūrṇasyāvāhanaṃ kutra sarvādhārasya cāsanam.h | svacchasya pādyamarghyaṃ ca śuddhasyācamanaṃ kutaḥ || 2|| nirmalasya kutaḥ snānaṃ vāso viśvodarasya ca | agotrasya tvavarṇasya kutastasyopavītakam.h || 3|| nirlepasya kuto gandhaḥ puṣpaṃ nirvāsanasya ca | nirviśeṣasya kā bhūṣā ko.alaṅkāro nirākṛteḥ || 4|| nirañjanasya kiṃ dhūpairdīpairvā sarvasākṣiṇaḥ | nijānandaikatṛptasya naivedyaṃ kiṃ bhavediha || 5|| viśvānandayitustasya kiṃ tāmbūlaṃ prakalpyate | svayaṃprakāśacidrūpo yo.asāvarkādibhāsakaḥ || 6|| gīyate śrutibhistasya nīrājanavidhiḥ kutaḥ | pradakṣiṇamanantasya praṇāmo.advayavastunaḥ || 7|| vedavācāmavedyasya kiṃ vā stotraṃ vidhīyate | antarbahiḥ saṃsthitasyodvāsanavidhiḥ kutaḥ || 8||
gururuvāca |
ārādhayāmi maṇisaṃnibhamātmaliṅgam.h māyāpurīhṛdayapaṅkajasaṃniviṣṭam.h | śraddhānadīvimalacittajalābhiṣekai\- rnityaṃ samādhikusumairnapunarbhavāya || 9|| ayameko.avaśiṣṭo.asmītyevamāvāhayecchivam.h | āsanaṃ kalpayetpaścātsvapratiṣṭhātmacintanam.h || 10|| puṇyapāparajaḥsaṅgo mama nāstīti vedanam.h | pādyaṃ samarpayedvidvansarvakalmaṣanāśanam.h || 11|| anādikalpavidhṛtamūlājñānajalāñjalim.h | visṛjedātmaliṅgasya tadevārghyasamarpaṇam.h || 12|| brahmānandābdhikallolakaṇakoṭyaṃśaleśakam.h | pibantīndrādaya iti dhyānamācamanaṃ matam.h || 13|| brahmānandajalenaiva lokāḥ sarve pariplutāḥ | acchedyo.ayamiti dhyānamabhiṣecanamātmanaḥ || 14|| nirāvaraṇacaitanyaṃ prakāśo.asmīti cintanam.h | ātmaliṅgasya sadvastramityevaṃ cintayenmuniḥ || 15|| triguṇātmāśeṣalokamālikāsūtramasmyaham.h | iti niścayamevātra hyupavītaṃ paraṃ matam.h || 16|| anekavāsanāmiśraprapañco.ayaṃ dhṛto mayā | nānyenetyanusandhānamātmanaścandanaṃ bhavet.h || 17|| rajaḥsattvatamovṛttityāgarūpaistilākṣataiḥ | ātmaliṅgaṃ yajennityaṃ jīvanmuktiprasiddhaye || 18|| īśvaro gururātmeti bhedatrayavivarjitaiḥ | bilvapatrairadvitīyairātmaliṅgaṃ yajecchivam.h || 19|| samastavāsanātyāgaṃ dhūpaṃ tasya vicintayet.h | jyotirmayātmavijñānaṃ dīpaṃ sandarśayedbudhaḥ || 20|| naivedyamātmaliṅgasya brahmāṇḍākhyaṃ mahodanam.h | pibānandarasaṃ svādu mṛtyurasyopasecanam.h || 21|| ajñānocchiṣṭakarasya kṣālanaṃ jñānavāriṇā | viśuddhasyātmaliṅgasya hastaprakṣālanaṃ smaret.h || 22|| rāgādiguṇaśūnyasya śivasya paramātmanaḥ | sarāgaviṣayābhyāsatyāgastāmbūlacarvaṇam.h || 23|| ajñānadhvāntavidhvaṃsapracaṇḍamatibhāskaram.h | ātmano brahmatājñānaṃ nīrājanamihātmanaḥ || 24|| vividhabrahmasaṃdṛṣṭirmālikābhiralaṅkṛtam.h | pūrṇānandātmatādṛṣṭiṃ puṣpāñjalimanusmaret.h || 25|| paribhramanti brahmāṇḍasahasrāṇi mayīśvare | kūṭasthācalarūpo.ahamiti dhyānaṃ pradakṣiṇam.h || 26|| viśvavandyo.ahamevāsmi nāsti vandyo madanyataḥ | ityālocanamevātra svātmaliṅgasya vandanam.h || 27|| ātmanaḥ satkriyā proktā kartavyābhāvabhāvanā | nāmarūpavyatītātmacintanaṃ nāmakīrtanam.h || 28|| śravaṇaṃ tasya devasya śrotavyābhāvacintanam.h | mananaṃ tvātmaliṅgasya mantavyābhāvacintanam.h || 29|| dhyātavyābhāvavijñānaṃ nididhyāsanamātmanaḥ | samastabhrāntivikṣeparāhityenātmaniṣṭhatā || 30|| samādhirātmano nāma nānyaccittasya vibhramaḥ | tatraiva bahmaṇi sadā cittaviśrāntiriṣyate || 31|| evaṃ vedāntakalpoktasvātmaliṅgaprapūjanam.h | kurvannāmaraṇaṃ vāpi kṣaṇaṃ vā susamāhitaḥ || 32|| sarvadurvāsanājālaṃ padapāṃsumiva tyajet.h | vidhūyājñānaduḥkhaughaṃ mokṣānandaṃ samaśnute || 33||
शिष्य उवाच ।
अखण्डे सच्चिदानन्दे निर्विकल्पैकरूपिणि । स्थिते.अद्वितीयभावे.अपि कथं पूजा विधीयते ॥ १॥ पूर्णस्यावाहनं कुत्र सर्वाधारस्य चासनम्.ह् । स्वच्छस्य पाद्यमर्घ्यं च शुद्धस्याचमनं कुतः ॥ २॥ निर्मलस्य कुतः स्नानं वासो विश्वोदरस्य च । अगोत्रस्य त्ववर्णस्य कुतस्तस्योपवीतकम्.ह् ॥ ३॥ निर्लेपस्य कुतो गन्धः पुष्पं निर्वासनस्य च । निर्विशेषस्य का भूषा को.अलङ्कारो निराकृतेः ॥ ४॥ निरञ्जनस्य किं धूपैर्दीपैर्वा सर्वसाक्षिणः । निजानन्दैकतृप्तस्य नैवेद्यं किं भवेदिह ॥ ५॥ विश्वानन्दयितुस्तस्य किं ताम्बूलं प्रकल्प्यते । स्वयंप्रकाशचिद्रूपो यो.असावर्कादिभासकः ॥ ६॥ गीयते श्रुतिभिस्तस्य नीराजनविधिः कुतः । प्रदक्षिणमनन्तस्य प्रणामो.अद्वयवस्तुनः ॥ ७॥ वेदवाचामवेद्यस्य किं वा स्तोत्रं विधीयते । अन्तर्बहिः संस्थितस्योद्वासनविधिः कुतः ॥ ८॥
गुरुरुवाच ।
आराधयामि मणिसंनिभमात्मलिङ्गम्.ह् मायापुरीहृदयपङ्कजसंनिविष्टम्.ह् । श्रद्धानदीविमलचित्तजलाभिषेकै\- र्नित्यं समाधिकुसुमैर्नपुनर्भवाय ॥ ९॥ अयमेको.अवशिष्टो.अस्मीत्येवमावाहयेच्छिवम्.ह् । आसनं कल्पयेत्पश्चात्स्वप्रतिष्ठात्मचिन्तनम्.ह् ॥ १०॥ पुण्यपापरजःसङ्गो मम नास्तीति वेदनम्.ह् । पाद्यं समर्पयेद्विद्वन्सर्वकल्मषनाशनम्.ह् ॥ ११॥ अनादिकल्पविधृतमूलाज्ञानजलाञ्जलिम्.ह् । विसृजेदात्मलिङ्गस्य तदेवार्घ्यसमर्पणम्.ह् ॥ १२॥ ब्रह्मानन्दाब्धिकल्लोलकणकोट्यंशलेशकम्.ह् । पिबन्तीन्द्रादय इति ध्यानमाचमनं मतम्.ह् ॥ १३॥ ब्रह्मानन्दजलेनैव लोकाः सर्वे परिप्लुताः । अच्छेद्यो.अयमिति ध्यानमभिषेचनमात्मनः ॥ १४॥ निरावरणचैतन्यं प्रकाशो.अस्मीति चिन्तनम्.ह् । आत्मलिङ्गस्य सद्वस्त्रमित्येवं चिन्तयेन्मुनिः ॥ १५॥ त्रिगुणात्माशेषलोकमालिकासूत्रमस्म्यहम्.ह् । इति निश्चयमेवात्र ह्युपवीतं परं मतम्.ह् ॥ १६॥ अनेकवासनामिश्रप्रपञ्चो.अयं धृतो मया । नान्येनेत्यनुसन्धानमात्मनश्चन्दनं भवेत्.ह् ॥ १७॥ रजःसत्त्वतमोवृत्तित्यागरूपैस्तिलाक्षतैः । आत्मलिङ्गं यजेन्नित्यं जीवन्मुक्तिप्रसिद्धये ॥ १८॥ ईश्वरो गुरुरात्मेति भेदत्रयविवर्जितैः । बिल्वपत्रैरद्वितीयैरात्मलिङ्गं यजेच्छिवम्.ह् ॥ १९॥ समस्तवासनात्यागं धूपं तस्य विचिन्तयेत्.ह् । ज्योतिर्मयात्मविज्ञानं दीपं सन्दर्शयेद्बुधः ॥ २०॥ नैवेद्यमात्मलिङ्गस्य ब्रह्माण्डाख्यं महोदनम्.ह् । पिबानन्दरसं स्वादु मृत्युरस्योपसेचनम्.ह् ॥ २१॥ अज्ञानोच्छिष्टकरस्य क्षालनं ज्ञानवारिणा । विशुद्धस्यात्मलिङ्गस्य हस्तप्रक्षालनं स्मरेत्.ह् ॥ २२॥ रागादिगुणशून्यस्य शिवस्य परमात्मनः । सरागविषयाभ्यासत्यागस्ताम्बूलचर्वणम्.ह् ॥ २३॥ अज्ञानध्वान्तविध्वंसप्रचण्डमतिभास्करम्.ह् । गुरुरुवाच ।
आराधयामि मणिसंनिभमात्मलिङ्गम्.ह् मायापुरीहृदयपङ्कजसंनिविष्टम्.ह् । श्रद्धानदीविमलचित्तजलाभिषेकै\- र्नित्यं समाधिकुसुमैर्नपुनर्भवाय ॥ ९॥ अयमेको.अवशिष्टो.अस्मीत्येवमावाहयेच्छिवम्.ह् । आसनं कल्पयेत्पश्चात्स्वप्रतिष्ठात्मचिन्तनम्.ह् ॥ १०॥ पुण्यपापरजःसङ्गो मम नास्तीति वेदनम्.ह् । पाद्यं समर्पयेद्विद्वन्सर्वकल्मषनाशनम्.ह् ॥ ११॥ अनादिकल्पविधृतमूलाज्ञानजलाञ्जलिम्.ह् । विसृजेदात्मलिङ्गस्य तदेवार्घ्यसमर्पणम्.ह् ॥ १२॥ ब्रह्मानन्दाब्धिकल्लोलकणकोट्यंशलेशकम्.ह् । पिबन्तीन्द्रादय इति ध्यानमाचमनं मतम्.ह् ॥ १३॥ ब्रह्मानन्दजलेनैव लोकाः सर्वे परिप्लुताः । अच्छेद्यो.अयमिति ध्यानमभिषेचनमात्मनः ॥ १४॥ निरावरणचैतन्यं प्रकाशो.अस्मीति चिन्तनम्.ह् । आत्मलिङ्गस्य सद्वस्त्रमित्येवं चिन्तयेन्मुनिः ॥ १५॥ त्रिगुणात्माशेषलोकमालिकासूत्रमस्म्यहम्.ह् । इति निश्चयमेवात्र ह्युपवीतं परं मतम्.ह् ॥ १६॥ अनेकवासनामिश्रप्रपञ्चो.अयं धृतो मया । नान्येनेत्यनुसन्धानमात्मनश्चन्दनं भवेत्.ह् ॥ १७॥ रजःसत्त्वतमोवृत्तित्यागरूपैस्तिलाक्षतैः । आत्मलिङ्गं यजेन्नित्यं जीवन्मुक्तिप्रसिद्धये ॥ १८॥ ईश्वरो गुरुरात्मेति भेदत्रयविवर्जितैः । बिल्वपत्रैरद्वितीयैरात्मलिङ्गं यजेच्छिवम्.ह् ॥ १९॥ समस्तवासनात्यागं धूपं तस्य विचिन्तयेत्.ह् । ज्योतिर्मयात्मविज्ञानं दीपं सन्दर्शयेद्बुधः ॥ २०॥ नैवेद्यमात्मलिङ्गस्य ब्रह्माण्डाख्यं महोदनम्.ह् । पिबानन्दरसं स्वादु मृत्युरस्योपसेचनम्.ह् ॥ २१॥ अज्ञानोच्छिष्टकरस्य क्षालनं ज्ञानवारिणा । विशुद्धस्यात्मलिङ्गस्य हस्तप्रक्षालनं स्मरेत्.ह् ॥ २२॥ रागादिगुणशून्यस्य शिवस्य परमात्मनः । सरागविषयाभ्यासत्यागस्ताम्बूलचर्वणम्.ह् ॥ २३॥ अज्ञानध्वान्तविध्वंसप्रचण्डमतिभास्करम्.ह् ।