Chur Klasse: Unterschied zwischen den Versionen

Aus Yogawiki
Keine Bearbeitungszusammenfassung
K (Textersetzung - „/?type=1655882548</rss>“ durch „/rssfeed.xml</rss>“)
 
(31 dazwischenliegende Versionen von 3 Benutzern werden nicht angezeigt)
Zeile 1: Zeile 1:
Die '''Chur Klasse''' ist die vierte der zehn im [[Dhatupatha]] aufgelisteten Verbklassen. Jede dieser Verbklassen stellt einen Bildungstyp dar, dem die Verben ([[Akhyata]]) bzw. Verbalwurzeln ([[Dhatu]]) des [[Sanskrit]] folgen.
Die '''Chur Klasse''' ist die zehnte der zehn im [[Dhatupatha]] aufgelisteten Verbklassen. Jede dieser Verbklassen stellt einen Bildungstyp dar, dem die Verben ([[Akhyata]]) bzw. Verbalwurzeln ([[Dhatu]]) des [[Sanskrit]] folgen.


__TOC__     
__TOC__     
Zeile 7: Zeile 7:
Die ''Chur-Klasse'' ist nach der Wurzel [[chur|cur]] "stehlen" benannt. Im [[Dhatupatha]] der grammatischen Tradition [[Panini]]s werden insgesamt 395 zu dieser Klasse gehörige Verbalwurzeln ([[Dhatu]]) aufgezählt.  
Die ''Chur-Klasse'' ist nach der Wurzel [[chur|cur]] "stehlen" benannt. Im [[Dhatupatha]] der grammatischen Tradition [[Panini]]s werden insgesamt 395 zu dieser Klasse gehörige Verbalwurzeln ([[Dhatu]]) aufgezählt.  


Die ''Chur Klasse'' gehört neben der 1., 4. und 6. Klasse ([[Bhu Klasse]], [[Div Klasse]] und [[Tud Klasse]]) zur sogenannten [[Themavokal|thematischen]] Konjugation der Verben des Sankrit. Deren Kennzeichen ist der [[Themavokal]] '''-a''', der den Auslaut des Präsensstammes bildet. Die Besonderheit der ''Chur Klasse'' ist die Silbe bzw. das Infix '''-aya-''', welches an die (modifizierte) Wurzel antritt und zugleich den Themavokal beinhaltet (z.B. im Stamm cor'''aya'''-).
Die ''Chur Klasse'' gehört neben der 1., 4. und 6. Klasse ([[Bhu Klasse]], [[Div Klasse]] und [[Tud Klasse]]) zur sogenannten [[Themavokal|thematischen]] Konjugation der Verben des Sanskrit. Deren Kennzeichen ist der [[Themavokal]] '''-a''', der den Auslaut des Präsensstammes bildet. Die Besonderheit der ''Chur Klasse'' ist die Silbe bzw. das '''Infix''' ([[Vikarana]]) '''-aya-''', welches an die (modifizierte) Wurzel antritt und zugleich den Themavokal beinhaltet (z.B. im Stamm cor'''aya'''-).
 
Dasselbe Infix '''-aya-''' dient auch zur Bildung des [[Kausativ]]stammes.




Zeile 19: Zeile 21:




== Übersicht einiger wichtiger Verben der Chur Klasse ==
== Übersicht 1: Einige wichtige Verben der Chur Klasse ==


In der folgenden Übersicht erscheinen einige wichtige Verben der ''Chur-Klasse'' unter folgenden Aspekten: Verbalwurzel ([[Dhatu]]) und ihre Hauptbedeutung(en), der davon abgeleitete Präsensstamm, die gebeugte (konjugierte) Form der 3. Person Singular im Indikativ [[Kartari Prayoga|Aktiv]] der Gegenwart (Präsens, [[Vartamana]]):
In der folgenden Übersicht erscheinen einige wichtige Verben der ''Chur-Klasse'' unter folgenden Aspekten: Verbalwurzel ([[Dhatu]]) und ihre Hauptbedeutung(en), der davon abgeleitete Präsensstamm, die gebeugte (konjugierte) Form der 3. Person Singular im [[Indikativ]] [[Kartari Prayoga|Aktiv]] der Gegenwart (Präsens, [[Vartamana]]):


{|
{|
Zeile 27: Zeile 29:
! Verbalwurzel !! Bedeutung der Wurzel !! Präsensstamm !! 3. Person Singular !! Übersetzung
! Verbalwurzel !! Bedeutung der Wurzel !! Präsensstamm !! 3. Person Singular !! Übersetzung
|-
|-
| '''[[chur|cur]]''' || stehlen || '''coraya-''' || '''corayati''' || er (sie, es) stielt ||  
| '''[[chur|cur]]''' || stehlen || '''coraya-''' || '''corayati''' || er (sie, es) stiehlt ||
|-
| '''[[chint|cint]]''' || denken, nachdenken || '''cintaya-''' || '''cintayati''' || er (...) denkt (nach) ||  
|-
|-
| '''[[puj|pūj]]''' || ehren, verehren || '''pūjaya-''' || '''pūjayati''' || er (...) verehrt, er (...) ehrt ||  
| '''[[puj|pūj]]''' || ehren, verehren || '''pūjaya-''' || '''pūjayati''' || er verehrt, er ehrt ||  
|-
|-
| '''[[churn|cūrṇ]]''' || zerreiben, zermahlen || '''cūrṇaya-''' || '''cūrṇayati''' || er zerreibt, er zermahlt ||  
| '''[[churn|cūrṇ]]''' || zerreiben, zermahlen || '''cūrṇaya-''' || '''cūrṇayati''' || er zerreibt, er zermahlt ||  
Zeile 46: Zeile 50:
|-
|-
| '''[[bhaksh|bhakṣ]]''' || genießen, essen || '''bhakṣaya-''' || '''bhakṣayati''' || er genießt, er isst ||  
| '''[[bhaksh|bhakṣ]]''' || genießen, essen || '''bhakṣaya-''' || '''bhakṣayati''' || er genießt, er isst ||  
|-
| '''[[]]''' || n || '''aya-''' || '''ayati''' || er t ||
|}
|}


Zeile 58: Zeile 60:


*'''[[chur|cur]]''' (Wurzel) > '''coraya-''' (Präsensstamm) + '''-si''' (Personalendung 2. Person Singular) > '''corayasi''' "du stiehlst" (ohne Längung des Themavokals)
*'''[[chur|cur]]''' (Wurzel) > '''coraya-''' (Präsensstamm) + '''-si''' (Personalendung 2. Person Singular) > '''corayasi''' "du stiehlst" (ohne Längung des Themavokals)
== Übersicht 2: Beugung der Verben der Chur Klasse in der Gegenwart ==
In der folgenden Übersicht wurde das Verb "spielen" (Wurzel: '''[[div]]''', Stamm: '''dīvya-''') in der Gegenwart für alle drei Personen und Numeri im Indikativ [[Kartari Prayoga|Aktiv]] konjugiert. Diesem Bildungstyp folgen alle Verben der 4. Klasse. Mit Hilfe dieser Übersicht können durch Einsetzen der jeweiligen Präsensstämme aus Übersicht 1 in Kombination mit den entsprechenden Personalendungen alle übrigen Formen gebildet werden.
{|
|-
! Person !! Zahl !! Personalendung !! Devanagari !! Transliteration !! Transkription !! Übersetzung
|-
| '''1. Person''' || '''Singular''' || '''-mi''' || '''चोरयामि''' || '''corayāmi''' || chorayami || '''"ich stehle"'''
|-
| '''2. Person''' || '''Singular''' || '''-si''' || '''चोरयसि''' || '''corayasi''' || chorayasi || '''"du stiehlst"'''
|-
| '''3. Person''' || '''Singular''' || '''-ti''' || '''चोरयति''' || '''corayati''' || chorayati || '''"er (sie, es) stiehlt"'''
|-
| 1. Person || Dual || -vaḥ || चोरयावः || corayāvaḥ || chorayavah || "wir beide(n) stehlen"
|-
| 2. Person || Dual || -thaḥ || चोरयथः || coraathaḥ || chorayathah || "ihr beide(n) stehlt"
|-
| 3. Person || Dual || -taḥ || चोरयतः || corayataḥ || chorayatah || "diese beiden stehlen"
|-
| '''1. Person''' || '''Plural''' || '''-maḥ''' || '''चोरयामः''' || '''corayāmaḥ''' || chorayamah || '''"wir stehlen"'''
|-
| 2. Person || Plural ||-tha || चोरयथ || corayatha || chorayatha || "ihr stehlt"
|-
| '''3. Person''' || '''Plural''' || '''-nti''' || '''चोरयन्ति''' || '''corayanti''' || chorayanti || '''"sie stehlen"'''
|}
'''Anmerkung:''' Die am häufigsten vorkommenden Verbformen sind die der '''1., 2. und 3. Person Singular''' Indikativ Aktiv, die auf '''-mi''', '''-si''' und '''-ti''' enden, sowie die der '''1. und 3. Person Plural''', die auf '''-maḥ''' und '''-nti''' enden. Diese fünf wichtigsten Formen sind in dieser Übersicht '''fett''' hervorgehoben.




== Imperativ ==
== Imperativ ==


Der Imperativ (Befehlsform) der 2. Person Singular ist identisch mit dem Stamm, d.h. es tritt keine Endung an den Verbalstamm:
Der [[Imperativ]] (Befehlsform) der 2. Person Singular ist identisch mit dem Stamm, d.h. es tritt keine Endung an den Verbalstamm:


*'''[[chur|cur]]''' "stehlen" (Wurzel) > '''coraya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''(mā) coraya''' "stiehl (nicht)!"
*'''[[chur|cur]]''' "stehlen" (Wurzel) > '''coraya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''(mā) coraya''' "stiehl (nicht)!"
*'''[[chint|cint]]''' "denken, nachdenken" (Wurzel) > '''cintaya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''cintaya''' "denke nach!"


*'''[[puj|pūj]]''' "verehren" (Wurzel) > '''pūjaya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''pūjaya''' "verehre!"
*'''[[puj|pūj]]''' "verehren" (Wurzel) > '''pūjaya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''pūjaya''' "verehre!"


*'''[[nat|naṭ]]''' "(schauspielerisch) darstellen" (Wurzel) > '''nāṭaya-''' (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ '''nāṭaya''' "stelle dar!"


== Online Sanskrit Kurs ==
Eine gründliche Einführung in das Thema [[Sanskrit Grammatik]] und [[Sanskrit Verb]] bietet Dir der [[Sanskrit Kurs Lektion 1|Online Sanskrit Kurs]].
[[Datei:Spenden-Logo_Yoga-Wiki.jpg|link=https://www.yoga-vidya.de/service/spenden/]]


==Siehe auch==   
==Siehe auch==   
*[[Sanskrit Kurs Lektion 10]]  
*[[Sanskrit Kurs Lektion 10]]  
*[[Sanskrit Kurs Lektion 21]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 31]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 34]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 45]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 112]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 113]]
*[[Sanskrit Kurs Lektion 114]]
*[[Sanskrit Verb]]   
*[[Sanskrit Verb]]   
*[[Sanskrit Verbalwurzel]]   
*[[Sanskrit Verbalwurzel]]   
Zeile 80: Zeile 126:
*[[Sanskrit Adjektiv‏‎]]
*[[Sanskrit Adjektiv‏‎]]
*[[Sanskrit Alphabet‏‎]]  
*[[Sanskrit Alphabet‏‎]]  
*[[Vollstufe]]
*[[Dehnstufe]]
*[[Optativ]]
*[[Bhu Klasse]]
*[[Bhu Klasse]]
*[[Ad Klasse]]   
*[[Ad Klasse]]   
*[[Hu Klasse]]   
*[[Hu Klasse]]   
*[[Div Klasse]]
*[[Su Klasse]]   
*[[Su Klasse]]   
*[[Tud Klasse]]   
*[[Tud Klasse]]   
*[[Rudh Klasse]]   
*[[Rudh Klasse]]   
*[[Tan Klasse]]   
*[[Tan Klasse]]   
*[[Kri Klasse]]  
*[[Kri Klasse]]
*[[Chur Klasse]]
 
==Seminare==
===[https://www.yoga-vidya.de/seminare/interessengebiet/sanskrit-und-devanagari/ Sanskrit und Devanagari]===
<rss max=2>https://www.yoga-vidya.de/seminare/interessengebiet/sanskrit-und-devanagari/rssfeed.xml</rss>


[[Kategorie:Glossar]]  
[[Kategorie:Glossar]]  
[[Kategorie:Sanskrit]]   
[[Kategorie:Sanskrit]]   
[[Kategorie:Altindische Grammatik]]
[[Kategorie:Altindische Grammatik]]

Aktuelle Version vom 29. Juli 2023, 16:40 Uhr

Die Chur Klasse ist die zehnte der zehn im Dhatupatha aufgelisteten Verbklassen. Jede dieser Verbklassen stellt einen Bildungstyp dar, dem die Verben (Akhyata) bzw. Verbalwurzeln (Dhatu) des Sanskrit folgen.

Kennzeichen der 10. Klasse oder Chur Klasse

Die Chur-Klasse ist nach der Wurzel cur "stehlen" benannt. Im Dhatupatha der grammatischen Tradition Paninis werden insgesamt 395 zu dieser Klasse gehörige Verbalwurzeln (Dhatu) aufgezählt.

Die Chur Klasse gehört neben der 1., 4. und 6. Klasse (Bhu Klasse, Div Klasse und Tud Klasse) zur sogenannten thematischen Konjugation der Verben des Sanskrit. Deren Kennzeichen ist der Themavokal -a, der den Auslaut des Präsensstammes bildet. Die Besonderheit der Chur Klasse ist die Silbe bzw. das Infix (Vikarana) -aya-, welches an die (modifizierte) Wurzel antritt und zugleich den Themavokal beinhaltet (z.B. im Stamm coraya-).

Dasselbe Infix -aya- dient auch zur Bildung des Kausativstammes.


Bildung des Stammes

Der Stamm eines Verbs wird von der Verbalwurzel (Dhatu) abgeleitet. Es gibt verschiedene Stämme, der wichtigste ist der Präsensstamm. An diesen Stamm treten dann die jeweiligen Personalendungen (Vibhakti). Die meisten Präsensstämme können regelmäßig von der Verbalwurzel abgeleitet werden. Darüber hinaus gibt es einige "unregelmäßige" Untergruppen.

Zur Verdeutlichung des Unterschieds zwischen Verbalwurzel, Verbstamm und gebeugter Verbform betrachten wir exemplarisch die Wurzel cur "stehlen":

  • cur (Wurzel) > coraya- (Präsensstamm) + -ti (Personalendung 3. Person Singular) > corayati "er (sie, es) stiehlt"


Übersicht 1: Einige wichtige Verben der Chur Klasse

In der folgenden Übersicht erscheinen einige wichtige Verben der Chur-Klasse unter folgenden Aspekten: Verbalwurzel (Dhatu) und ihre Hauptbedeutung(en), der davon abgeleitete Präsensstamm, die gebeugte (konjugierte) Form der 3. Person Singular im Indikativ Aktiv der Gegenwart (Präsens, Vartamana):

Verbalwurzel Bedeutung der Wurzel Präsensstamm 3. Person Singular Übersetzung
cur stehlen coraya- corayati er (sie, es) stiehlt
cint denken, nachdenken cintaya- cintayati er (...) denkt (nach)
pūj ehren, verehren pūjaya- pūjayati er verehrt, er ehrt
cūrṇ zerreiben, zermahlen cūrṇaya- cūrṇayati er zerreibt, er zermahlt
pūr füllen pūraya- pūrayati er füllt
carc (ein Wort) wiederholen carcaya- carcayati er wiederholt
naṭ (schauspielerisch) darstellen nāṭaya- nāṭayati er stellt dar
prath ausbreiten, verbreiten prathaya- prathayati er breitet aus, er verbreitet
luṇṭ stehlen, rauben luṇṭaya- luṇṭayati er stiehlt, er raubt
taḍ schlagen, (ein Instrument) spielen tāḍaya- tāḍayati er schlägt, er spielt
bhakṣ genießen, essen bhakṣaya- bhakṣayati er genießt, er isst


Längung des Themavokals

Die vier Verbklassen der thematischen Konjugation (1., 4., 6. und 10. Klasse) längen den Themavokal -a- vor bestimmten Personalendungen zu -ā-. Es sind dies die Endungen der 1. Person Singular (Ekavachana), Dual (Dvivachana) und Plural (Bahuvachana). Hier die Bildung der 1. und 2. Person Singular Indikativ Präsens zum Vergleich:

  • cur (Wurzel) > coraya- (Präsensstamm) + -mi (Personalendung 1. Person Singular) > corayāmi "ich stehle" (Längung des stammauslautenden Themavokals -a- zu -ā-)
  • cur (Wurzel) > coraya- (Präsensstamm) + -si (Personalendung 2. Person Singular) > corayasi "du stiehlst" (ohne Längung des Themavokals)


Übersicht 2: Beugung der Verben der Chur Klasse in der Gegenwart

In der folgenden Übersicht wurde das Verb "spielen" (Wurzel: div, Stamm: dīvya-) in der Gegenwart für alle drei Personen und Numeri im Indikativ Aktiv konjugiert. Diesem Bildungstyp folgen alle Verben der 4. Klasse. Mit Hilfe dieser Übersicht können durch Einsetzen der jeweiligen Präsensstämme aus Übersicht 1 in Kombination mit den entsprechenden Personalendungen alle übrigen Formen gebildet werden.

Person Zahl Personalendung Devanagari Transliteration Transkription Übersetzung
1. Person Singular -mi चोरयामि corayāmi chorayami "ich stehle"
2. Person Singular -si चोरयसि corayasi chorayasi "du stiehlst"
3. Person Singular -ti चोरयति corayati chorayati "er (sie, es) stiehlt"
1. Person Dual -vaḥ चोरयावः corayāvaḥ chorayavah "wir beide(n) stehlen"
2. Person Dual -thaḥ चोरयथः coraathaḥ chorayathah "ihr beide(n) stehlt"
3. Person Dual -taḥ चोरयतः corayataḥ chorayatah "diese beiden stehlen"
1. Person Plural -maḥ चोरयामः corayāmaḥ chorayamah "wir stehlen"
2. Person Plural -tha चोरयथ corayatha chorayatha "ihr stehlt"
3. Person Plural -nti चोरयन्ति corayanti chorayanti "sie stehlen"

Anmerkung: Die am häufigsten vorkommenden Verbformen sind die der 1., 2. und 3. Person Singular Indikativ Aktiv, die auf -mi, -si und -ti enden, sowie die der 1. und 3. Person Plural, die auf -maḥ und -nti enden. Diese fünf wichtigsten Formen sind in dieser Übersicht fett hervorgehoben.


Imperativ

Der Imperativ (Befehlsform) der 2. Person Singular ist identisch mit dem Stamm, d.h. es tritt keine Endung an den Verbalstamm:

  • cur "stehlen" (Wurzel) > coraya- (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ (mā) coraya "stiehl (nicht)!"
  • cint "denken, nachdenken" (Wurzel) > cintaya- (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ cintaya "denke nach!"
  • pūj "verehren" (Wurzel) > pūjaya- (Präsensstamm) = 2. Person Singular Imperativ pūjaya "verehre!"


Online Sanskrit Kurs

Eine gründliche Einführung in das Thema Sanskrit Grammatik und Sanskrit Verb bietet Dir der Online Sanskrit Kurs.

Spenden-Logo Yoga-Wiki.jpg

Siehe auch

Seminare

Sanskrit und Devanagari

28.07.2024 - 02.08.2024 Lerne Harmonium und Kirtan im klassischen indischen Stil
Dies ist eine großartige einzigartige Gelegenheit, von einem professionellen indischen Nada-Meister und Sanskritgelehrten Harmonium und Kirtans mit heilenden indischen Ragas zu lernen.
Du lern…
Ram Vakkalanka
04.09.2024 - 25.09.2024 Durgā sūktam - eine Hymne zu Ehren der göttlichen Mutter - online
Datum: 04.09.; 11.09.; 18.09.; 25.09.2024
Uhrzeit: 19:30h – 20:30h

In dieser wundervollen Hymne aus der Mahanarayana Upanischad des Yajur Veda wenden wir unser Herz der göttlichen…
Sanja Wieland